Miasto Porto

Porto jest drugim co do wielkości (po Lizbonie) miastem w Portugalii, stolicą północy kraju oraz jedynym miejscem na świecie, gdzie produkuje się słynne wzmacniane wino Porto. To również miasto kultury, pięknych zabytków, azulejos zdobiących fasady i wnętrza budynków. Historyczne centrum Porto, Ribeirę, wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Warto dodać, że w 2001 r. miasto prezentowało się jako Europejska Stolica Kultury.

Porto to przede wszystkim miasto, w którym narodziła się państwowość i gdzie rozwijała się portugalska tożsamość. Napis na herbie dumnie głosi: „Antiga, mui nobre, sempre leal e invicta cidade do Porto” czyli „Stare, bardzo szlachetne, zawsze wierne i niezwyciężone miasto Porto”.

Nazwa miasta ma rodowód starożytny i wywodzi się od zasadniczej funkcji, jaką pełniła ówczesna osada, czyli portu. Po łacinie „Portus” oznacza bowiem „port”. Często można spotkać się także z nazwą Oporto. Bierze się ona stąd, że przed rzeczownikiem „Porto” w języku portugalskim, pojawia się rodzajnik „O”, który w pewnym momencie został trwale połączony z właściwą nazwą.

Należy zaznaczyć, że istnieją dwie różne jednostki administracyjne o tej samej nazwie. Porto jako miasto i Grande Porto jako większa jednostka – subregion łączący 11 sąsiadujących ze sobą miast-gmin.

Porto położone jest na granitowych wzgórzach w miejscu, gdzie rzeka Douro wpływa do Oceanu Atlantyckiego (Foz do Douro), tworząc piękny krajobraz. Centrum miasta jest głównie pogórkowate, natomiast dalsze dzielnice leżą na delikatnych wzniesieniach i w dolinach.

Odwiedzając miasto, już na pierwszy rzut oka można zauważyć, że jego architektura związana jest z naturalną rzeźbą terenu, która determinowała położenie ulic oraz budynków. Na szczytach wznoszono kościoły, pałace lub budynki administracji, które można podziwiać z każdego wzniesienia czy mostu łączącego Porto z Vila Nova de Gaia. Dla turystów przyzwyczajonych do planu urbanistycznego europejskich miast niespodziankę może stanowić brak w Porto ewidentnego środka – serca miasta. Nie ma ono bowiem wyraźnie wytyczonego rynku z odchodzącymi od niego ulicami. Zamiast tego znajdziemy szerokie place i aleje wyznaczające zasadnicze kierunki i ułatwiające orientację. Nie brakuje także licznych wąskich, malowniczych, wciśniętych między budynki uliczek. Pomocne w poruszaniu się po mieście okazuje się też samo ukształtowanie terenu, dzięki któremu doskonale widać położone na szczytach wzgórz charakterystyczne budynki, mogące służyć za znakomite punkty orientacyjne. Z kolei widok rozpościerający się ze szczytów pozwala na zapoznanie się z topografią położonej poniżej okolicy.

Przyjeżdżając do Porto, spotkamy się z bogatą ofertą turystyczną i na pewno nie będziemy się nudzić. Znajdziemy tu zarówno liczne muzea, zabytki, świątynie, piękne mosty (punktem obowiązkowym każdej wyciecz­ki jest spacer dwupoziomowym mostem Dom Luis I, zaprojektowanym przez ucznia  Gusta­va Eiffla), piwnice z przechowanymi w nich winami, jak i miejsca godne zwiedzenia ze względu na walory przyrodnicze. Osobom pragnącym zaspokoić potrzeby poznawania nowych smaków, Porto oferuje wspaniała kuchnię obfitującą w ryby, owoce morza, desery i znakomite wina. Jednym z typowych dań w Porto jest francesinha, czyli duży tost zapiekany z szynką, żółtym serem, jajkiem i stekiem, polany sosem winno-pomidorowym. Jest to potrawa bardzo kaloryczna i sycąca, ale to obowiązkowy punkt programu kulinarnego podczas zwiedzania miasta.

Komunikacja miejska w Porto jest bardzo dobrze zorganizowana. Najbardziej sprawnym środkiem lokomocji jest metro, biegnące zarówno pod ziemią, jak i na powierzchni. Podróżujący mogą skorzystać z pięciu linii metra, obejmujących cały obszar miasta. Popularnym środkiem komunikacji są również autobusy, które docierają do wszystkich, nawet odległych miejsc. Ponadto dostępne są tramwaje i podmiejskie pociągi.

Mieszkańcy Porto, nazywani po portugalsku portuenses, są ludźmi serdecznymi, uśmiechniętymi i nastawionymi przyjaźnie do turystów, którzy zawsze mogą liczyć na miłe przyjęcie. W razie zgubienia się w plątaninie uliczek lub kłopotów ze znalezieniem właściwej drogi, śmiało można liczyć na ich pomoc.

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że miłością każdego Portugalczyka jest piłka nożna, uważana za sport narodowy, przez niektórych określana nawet żartobliwie religią. Rozmowy o piłce i piłkarzach toczą się przy każdej możliwej okazji. Gdy odbywa się ważny mecz, ulice wręcz pustoszeją, a wszyscy ludzie gromadzą się w domach przed telewizorami, lub częściej, w kawiarniach i barach, by wspólnie przeżywać emocje. Największą sympatią cieszą się oczywiście lokalne kluby. FC Porto (Futebol Clube do Porto) występuje w pierwszej lidze portugalskiej i obecnie uważany jest za jeden z najlepszych klubów europejskich. Drugi klub sportowy w Porto to Boavista, który również gra w najwyższej klasie rozgrywkowej.

Porto jest niewątpliwie miastem zdolnym zadowolić gusta każdego, nawet bardzo wymagającego turysty. Może zauroczyć, zachęcić do swobodnych wędrówek przed siebie, które przyniosą radość z niespiesznego poznawania miasta. Porto niektórych zachwyca o wiele bardziej niż słynna Lizbona. Jest idealnym połączeniem historii, tradycji oraz nowoczesności. Gdy ktoś raz odwiedzi Porto, myśl o powrocie nie da mu spo­koju.

Promenada w Foz do Douro

Most Luisa I nocą

Plac da Liberdade i Avenida dos Aliados - tu gromadzą się kibice FC Porto, by świętować sukcesy

Foz do Douro

Jedna z malowniczych uliczek

Widok na zabytkową dzielnicę - Ribeirę

Malownicza dolina rzeki Douro

Porto - widok z Mostu Luisa I

Zachód słońca z widokiem na Arrabidę - ostatni most przed oceanem

Plac Lwów z kościołem ozdobionym azulejos

Porto i Vila Nova de Gaia